این روزها تورم و گرانی اجناس و كالاها اعم از ضروری و غیر ضروری به مهمترین مساله مردم ایران تبدیل شده است. سفرههایی كه روز به روز كوچكتر میشود و خانوارهایی كه به دلیل عدم توانایی مجبورند اقلام حتی ضروری را حذف یا كم كنند. به عبارت دیگر طبقه متوسطی كه روز به روز كوچكتر میشود و مجبور است برای تامین معاش حتی محل زندگی خود را تغییر دهد. گرانی نفس مردم را بریده است و لشكر فقرا روز به روز در حال بزرگتر شدن است. بهطور طبیعی مهمترین موضوع اعتراضات شهروندان نیز همین مساله است؛ صنوفی كه بر گروه معترضان قبلی افزوده میشوند و متاسفانه عدهای همچنان تصور میكنند كه سادهترین نوع مواجهه در گونی كردن آنهاست و به پیرمرد معترض بازنشسته هم رحم نمیكنند.!! تورم نماییترین و نمادیترین وجه ضعف و ناتوانی دولتها در مدیریت اقتصاد كشورهاست و اگر دولتی نتواند آن را كنترل كند، دیوار اقتصادش تا ثریا كج خواهد رفت. حالا رییس دولت سیزدهم و تیم اقتصادیاش هم به دلیل وعدههای انتخاباتی كه دادهاند و هم متاثر از موج اعتراضات و تورم لجامگسیخته میخواهند جلو این تورم را بگیرند. گاهی دستور میدهند كه تورم باید كنترل شود و گاهی هم به دنبال شناسایی عوامل پشت پرده گرانیها هستند. آنها كه مهمترین نقدشان به دولت گذشته ضعف مدیریت اقتصادی بود و طبعا مهمترین وعدهشان هم محرومیتزدایی از محرومان جامعه، حالا در میانه میدان قرار گرفتهاند و باید پاسخگوی وعدهها و شعارهای انتخاباتی خود باشند. نمیشود از پشت پرده گرانیها صحبت كرد و با دادن آدرس غلط انتظار حل مسائل اقتصادی ایران را داشت. اما پشت پرده گرانیها و تورم لجامگسیخته چیست؟ اول؛ اقتصاد هیچ كشوری بدون تعامل و تبادل با دنیا رشد نمیكند. رشد تولید ناخالص ملی و تولید خالص ملی و شاخصهای اقتصادی بستگی مستقیم به تعامل و تبادلات تجاری با دنیا دارد. كشور چین بهترین نمونه این تجربه است. به بیان دیگر سیاست خارجی ایران نیز باید در ریل مناسب خود قرار گیرد. بدون انجام صادرات و واردات در مسیری كاملا شفاف و قانونی سرمایه ملی به معنای واقعی خود خلق نخواهد شد. پر واضح است كه با وجود تحریمها و تا حل نشدن مساله برجام، كاسبان تحریم كه به دنبال منافع خود هستند، یكی از اصلیترین عوامل پشت پرده گرانیها هستند؛ همانهایی كه بزرگترین گروه مخالفان احیای برجام را تشكیل میدهند. آیا دولت سیزدهم توان رویارویی و مقابله با كاسبان تحریم را دارد؟ راهش مقاومت تا احیای برجام و حل موضوع fatf است. اینكه گفته شود ما اقتصاد كشور را به تحریمها و برجام و fatf و در یك كلام سیاست خارجی گره نمیزنیم، یعنی دادن آدرس غلط. مگر میشود بدون سیاست خارجی كارآمد و فعال مشكلات اقتصاد كشور را با نسخه دور زدن تحریمها و تهاتر حل كرد؟ این تصور مدیریت دوران عصر حجر نیز الگویی است كه كاسبان تحریم پیش روی دولتهای ایران میگذارند. برایشان هم فرقی نمیكند دولت روحانی باشد یا دولت رییسی! اصلیترین عامل پشت پرده گرانیها كاسبان تحریم هستند. دوم؛ اگر قرار است اهداف چشمانداز ۲۰ساله نظام تا سال ۱۴۰۴ محقق شود، باید كشور در ریل توسعه قرار گیرد و قرار گرفتن كشور در این مسیر باید با اتكا به علم و دانش و تجربههای موفق جامعه بشری باشد و باید ساختار اقتصاد ایران متناسب با اهداف چشمانداز اصلاح شود. با تصمیمگیریهای آنی، روزمره و بدون اتكا به علم و دانش بشری نمیشود اقتصاد كشور را سامان بخشید. یكی از پشت پردههای گرانیها، ضعف و ناتوانی و باندی عمل كردن مدیران اقتصادی كشور است. مدیران قوی را بر مصدر امور بنشانید. سوم؛ اینكه اگر آقای رییسی میخواهد پشت پرده گرانیها را شناسایی كند و با آنها مقابله كند باید مرزهای خودی و غیر خودی را كنار بزند. (البته كه این رویكرد در تعارض با یكدست شدن حاكمیت است) و همه صاحبنظران و كارشناسان دلسوز ایران را به یاری بطلبد و چهارم؛ گردش آزادانه اطلاعات و شفافیت از اصلیترین لوازم اصلاح ساختار اقتصادی كشور است. اگر ارادهای برای شناسایی عوامل پشت پرده گرانیها وجود دارد و دولت میخواهد از حقوق و معیشت و سفرههای مردم صیانت كند، راهش محدودسازی اینترنت و طرحهای محدودكنندهای مانند صیانت از كاربران و فیلترینگ نیست. دانستن و نظارت و پرسشگری و البته اعتراض حق مردم است.
نظرات